City Break #005 | Atomic
City Break #005 | Atomic
δύο πόλεις-ορόσημα της αλλαγής του κόσμου
Η Ιαπωνία δεν είναι μόνο το Τόκιο και το Κυότο. Ήδη από τα δύο προηγούμενα ταξίδια μου στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου είχα στο μυαλό μου κάποια στιγμή να δω και άλλες περιοχές, και σε αυτό το ταξίδι παρέα με την κόρη μου (το γνωστό ταξιδόμουτρο) φρόντισα να αφιερώσω κάποιες μέρες για να πάμε δυτικά. Οι ετήσιες εκδηλώσεις μνήμης για το βομβαρδισμό της Χιροσίμα ήταν μέσα στην πρώτη εβδομάδα του ταξιδιού μας, οπότε ήταν προφανής η επιλογή.
Αυτό το γράμμα είναι το δεύτερο για την Ιαπωνία, είναι ένα ακόμη long read, και θα σας ταξιδέψει στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Εν καιρώ θα υπάρξει και συνέχεια με Φουκουόκα, Οσάκα, Νάρα, Κυότο, και λίγο ακόμη Τόκιο.
Χιροσίμα αγάπη μου
Το πρωί της 6ης Αυγούστου του 1945 και τοπική ώρα 08:15, το βομβαρδιστικό Β-29 με όνομα Enola Gay απελευθέρωσε από ύψος σχεδόν 10 χιλιομέτρων το “Little Boy”, όπως είχε ονομαστεί η ατομική βόμβα, πάνω από τον ουρανό της Χιροσίμα. Το “Μικρό Αγόρι” με τα 64 κιλά ραδιενεργού ουρανίου 235 χρειάστηκε μόλις 45 δευτερόλεπτα για να φτάσει σε ύψος 580 μέτρων, οπότε εξερρράγη και ισοπέδωσε το κέντρο της όμορφης ιαπωνικής πόλης. Οι εκτιμήσεις λένε ότι 70 χιλιάδες άνθρωποι εξαερώθηκαν επιτόπου, και μέχρι το τέλος του 1945 οι νεκροί εξαιτίας της ατομικής βόμβας είχαν φτάσει τους 140 χιλιάδες. Ο κόσμος όπως τον ξέραμε τότε, είχε μόλις αλλάξει.
Αυτό που μέχρι και σήμερα στέκεται όρθιο και θυμίζει εκείνη την εφιαλτική ημέρα είναι το A-Bomb Dome, το μόνο κτίριο που έμεινε όρθιο από την έκρηξη, και το οποίο μέχρι και σήμερα διατηρείται σε εκείνη ακριβώς τη μορφή. Μέρος των εκδηλώσεων μνήμης κάθε χρόνο στις 6 Αυγούστου είναι και η απόθεση μικρών χάρτινων φαναριών στον ποταμό Ōta, στα οποία τα παιδιά γράφουν μηνύματα υπέρ της ειρήνης και κατά του πολέμου. Τα φαναράκια ταξιδεύουν μέχρι τις εκβολές του ποταμού.
Οι εκδηλώσεις μνήμης είναι λιτές, όπως ακριβώς αρμόζει στην περίσταση. Εμείς βρεθήκαμε από πολύ νωρίς στον χώρο όπου βρίσκεται το κοινό, και αφού ακούσαμε τους σύντομους χαιρετισμούς που απηύθυναν οι Δήμαρχος της πόλης, ο Πρωθυπουργός, και ένας εκπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ, σηκωθήκαμε όρθιοι όταν η καμπάνα χτύπησε ακριβώς στις 8:15. Ήταν από τις πιο συγκινητικές και γεμάτες συναισθήματα στιγμές που έχω βιώσει στη ζωή μου, και θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό που αξιώθηκα να βρεθώ εκεί την ημέρα αυτή.
Η πόλη της Hiroshima βρίσκεται στο νότιο μέρος του κεντρικού ιαπωνικού νησιού Honsu, στην ευρύτερη περιοχή San'yō. Από το Τόκιο απέχει περί τις 4 με 5 ώρες με τραίνο, ανάλογα με το Shinkansen που θα προτιμήσει κανείς. Εμείς ως κάτοχοι του Japan Rail Pass δεν μπορούσαμε να πάρουμε το γρήγορο απευθείας, οπότε μετά την αναχώρησή μας από το Τόκιο χρειαστήκαμε μία μικρή μετεπιβίβαση στο Kobe. Φτάσαμε βράδυ της παραμονής των εκδηλώσεων και απλώς ξεκουραστήκαμε για να σηκωθούμε νωρίς το επόμενο πρωί.
Ο κήπος Shukkei-en είναι ένα αστικό πάρκο ασύλληπτης αισθητικής στην καρδιά της πόλης, στο οποίο καταφύγαμε για να ηρεμήσουμε όσο γινόταν από την φοβερή ζέστη και υγρασία. Το πάρκο αυτό υπάρχει ήδη από την περίοδο Edo του 17ου αιώνα, καταστράφηκε από την ατομική βόμβα, εξυπηρέτησε ως καταφύγιο θυμάτων του πολέμου, δημιουργήθηκε από την αρχή, και αποδόθηκε με τη σημερινή του μορφή στο κοινό το 1951.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον αξιοθέατο στη βόλτα μας ήταν και το κάστρο της πόλης, ένα τυπικό δείγμα ιαπωνικού κάστρου που συναντά κανείς σε όλη τη χώρα. Και αυτό καταστράφηκε φυσικά από την ατομική βόμβα, και χτίστικε μεταπολεμικά ως αντίγραφο του αρχικού και πλέον λειτουργεί ως μουσείο για την ιστορία της πόλης πριν τη βόμβα.
Οι βόλτες φέραν πείνα, και στη Χιροσίμα αυτό που τρώει κανείς είναι το περίφημο Okonomiyaki. Είναι ένα νοστιμότατο φαγητό από noodles, λάχανο, αυγό, μπέϊκον, φρέσκο κρεμμύδι και μία σάλτσα, το οποίο ετοιμάζεται μπροστά στον πελάτη σε καυτή επιφάνεια και σερβίρεται εκεί μπροστά. Πολύ χορταστικό, και φτηνό. Δείτε το βίντεο για να καταλάβετε.
Itsukushima Shrine
Είναι ένα από τα πιο instragram-ικά αξιοθέατα της Ιαπωνίας, χάρη στην πολύ ιδιαίτερη πύλη Torii η οποία βρίσκεται μέσα στο νερό. Η πύλη αυτή είναι η κύρια είσοδος του ναού, και μπορεί κανείς να την επισκεφτεί από κοντά σε ώρες που τα νερά απομακρύνωνται λόγω της αμπώτιδος. Εξίσου όμορφη είναι όμως και κατά την παλίρροια.
Ο ναός και η χαρακτηριστική πύλη βρίσκονται στη Miyajima, στο νησί Itsukushima, πολύ κοντά στην Χιροσίμα. Εμείς το επισκεφτήκαμε μετά το Ναγκασάκι και τη Φουκουόκα, στην επιστροφή μας προς Οσάκα. Χρειάστηκε άλλο τραίνο από τον κεντρικό σταθμό της Χιροσίμα ώστε να κατέβουμε εκεί από όπου θα παίρναμε ένα ferry για τη σύντομη διαδρομή. Το τοπίο είναι πολύ όμορφο όσο πλησιάζει κανείς, με την κατακόκκινη πύλη να ξεχωρίζει ήδη από μακριά. Υπάρχουν μερικά ελεύθερα ελαφάκια και πάρα πολύς κόσμος που συρρέει για να δει αυτό το μέρος.
Ζεις πρωτοπόρο Ναγκασάκι
“…σε κάθε δρόμο, κάθε σοκάκι” τραγουδούσε κάποτε ο Τζιμάκος. Η πασίγνωστη πόλη τέρμα δυτικά στο νησί Kyushu ήταν ο επόμενός μας προορισμός μετά τη Χιροσίμα. Εκεί έπεσε η δεύτερη ατομική βόμβα μόλις 3 ημέρες μετά την πρώτη, υποχρέωσε την Ιαπωνία σε ταπεινωτική άνευ όρων συνθηκολόγηση, και πρακτικά σήμανε το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Έπρεπε να είχα βάλει άλλη μία ημέρα στο Ναγκασάκι, είναι τόσο όμορφο και ενδιαφέρον. Μας έκανε τρομερή εντύπωση ο καθολικός ναός Ōura, χτισμένος το 1864 από γαλλική ιεραποστολή η οποία εξυπηρετούσε την τότε μεγάλη κοινότητα ξένων εμπόρων εκεί. Είναι γνωστή και ως Βασιλική των 26 Μαρτύρων, με αναφορά στην εκτέλεση 26 καθολικών που εκτελέστηκαν με σταύρωση το μακρινό 1597. Όμως και τα δρομάκια εκεί γύρω, αλλά και ένα πανέμορφο πάρκο στη νότια πλευρά του λιμανιού, είναι εξαιρετικά σημεία για βόλτα.
Έως και πριν την περίοδο Meiji, όταν πια η Ιαπωνία άνοιξε προς τον έξω κόσμο και εκσυγχρονίστηκε, ήταν μία τρομερά απομονωμένη χώρα. Ένα από τα ελάχιστα σημεία όπου υπήρχε επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο ήταν το Ναγκασάκι, και συγκεκριμένα η περιοχή Dejima, η οποία κάποτε ήταν ένα ξεχωριστό τεχνητό νησί αποκλειστικά για τη φιλοξενία αρχικά των Πορτογάλων και μετά των Ολλανδών εμπόρων. Τα σπίτια όπου φιλοξενούνταν όλοι αυτοί υπάρχουν ακόμα εκεί.
Το Πάρκο Ειρήνης στα βόρεια της πόλης θυμίζει στον επισκέπτη τον βομβαρδισμό της 9ης Αυγούστου του 1945, όταν η ατομική βόμβα “Fat Boy” εξερράγη επάνω από το Ναγκασάκι σκορπίζοντας όλεθρο όπως και στη Χιροσίμα. Υπάρχουν ακόμη ίχνη από τα κτίρια που βρίσκονταν εκεί, τα οποία διαλύθηκαν.
Η βόλτα μας μετά το Πάρκο Ειρήνης είχε το παρατηρητήριο στο απέναντι βουνό Inasayama, όπου ανεβαίνει κανείς με τελεφερίκ. Όταν φτάσαμε ήταν ήδη σκοτάδι, χάσαμε την μπλε ώρα αλλά απολαύσαμε το νυχτερινό Ναγκασάκι σε όλο του το μεγαλείο. Παρά την ταλαιπωρία για να πάμε αλλά και για να επιστρέψουμε, άξιζε.
Επιστρέφοντας προς το ξενοδοχείο ήταν ήδη αργά και πεινούσαμε. Είχα εντοπίσει εκεί κοντά ένα 7-eleven απ’όπου αγοράζει κανείς φαγητά κλπ, αλλά και ένα izakaya, τυπική ιαπωνική “ταβέρνα” δηλαδή, με εξαιρετικό rating. Λέω στη μικρή “αν δεν έχει να φάμε στο izakaya, πάμε 7-eleven και μετά στο δωμάτιο”. Και μπαίνοντας στο izakaya τύχαμε θερμότατης υποδοχής από την ιδιοκτήτρια και 3-4 θαμώνες, όλοι νέα παιδιά, με υποφερτά αγγλικά και τρομερό ενδιαφέρον για τους δύο ξένους που μπούκαραν βραδιάτικα.
Η κυρία του καταστήματος μας σέρβιρε μεζέδες για τη μπύρα, ένας κορεάτης θαμώνας μάλλον ήταν πιωμένος αλλά πολύ πρόσχαρος, και μία κοπελίτσα βρήκε ευκαιρία να εξασκήσει τα αγγλικά της ρωτώντας μας συνεχώς για τη χώρα μας, για ποιό λόγο βρεθήκαμε εκεί, τι μας άρεσε και τι όχι, τι φαγητά τρώμε στην Ελλάδα κλπ. Η φράση “you are very welcome to Nagasaki, our friends” ήταν ένα ψυχικό βάλσαμο. Να είναι πάντα καλά όλοι τους.
(Επειδή εγώ πεινούσα, “χτύπησα” και κάτι σνακς από το 7-eleven…)
Η περιήγηση στην Ιαπωνία είχε στη συνέχεια επίσκεψη στη Φουκουόκα, την Οσάκα, τη Νάρα και το Κυότο. Θα χρειαστώ άλλα δύο γράμματα για αυτά, είναι τόσα πολλά όσα είδαμε και ευχαριστηθήκαμε που είναι κρίμα να τα στριμώξω σε λίγες μόνο γραμμές.